LECTIS honestiores olim Romae efferebantur (In)

In LECTIS honestiores olim Romae efferebantur

Propert. l. 4. Eleg. 7. v. 30.

Iussisses lectum lentius ire tuum.

Torum vocat Mart. 1. 8. Epigr. 44. v. 14. cuius Epigraphe ad Titullum, qui farciebatur papyro, scirpo et aliâ omni materiâ combustibili, multisque etiam odoribus differtus, pyrae inferebarur, ibique simul cum corpore cremabatur. At tenuiores et plebeii, ad rogum ferebantur, in arca lignea vel ligneo sarcophago, ex paucis tabulis compacto, unaque cum cadavere eadem ustrinâ comburendo. De cuiusimodi arca lignea accipiendi, Horat. cum air, Serm. l. 1. Sat. 8. v. XI.

Huc prius angustis eiecta cadavera cellis,

Conservus vili portanda locabat in arca.

Et Lucan. ubi inquit Civ. Bell. l. 8. v. 736.

Da vilem, Magno plebeii funeris arcam:

qui plebeias et viles vocant, quia cadavera plebeia in illis efferebantur. Sandapilas Latini proprie vocârunt, ex Graeco σανιδοπύελος; item capulos, ex Gr. κάπαλος, praesepe, etc. Sic itaque postquam ad rogum in lectis arcisque utriusque generis homines fuêre delati combustique, reliquiae ac cineres collecti in urnam aut ollam mittebantur, et terrâ obruebasntur atque humabantur, aut

intra arcam vel monumontum reponebantur, si qui gentilia haberent monumenta: quo sensu arca monumentum est, ex lapide, in modum arcae structum. Cum vero desitum esset, corpora comburi in orbe Rom. condendis cadaveribus ubique parabantur huiufmodi lapideae vel marmoreae arcae sive sarcophagi, ex uno lapide exsculpti: qui ad mensuram ac modulum uniuscorporis facti, plura corpora non recipiebant, eratque Sepulchrum unum s. Monumentum, plurium arcarum capax. In his sepulchris s. hypogaeis omnes mortui unius familiae, in suis quique Lectulis, iacebant: ita enim et tales arcae vocatae, quod in iis cubarent mortui, et pro lectulis eas haberent. Philodemus μονόκλινα πετρίδια vocat, in Epigr. MS. apud Salmas.

Οὐκ αΐεις ὤν θρωπε τόκων γλύφος, εν μονοκλίνᾳι

Δεῖ σ᾿ ἄβιον ναίειν δύσμορε πετριδίῳ.

Nonne audis, ô Tocullio, in lectulo

Oportet te faxco cubare eternum.

Lucill.

—— in capulo te faxco cubare eternum.

Hinc λιθώδη χαμεὐνην, sepulchrum Domini nostri appellat Nonnus, dum ad has arcas, vel lapideos lectulos respicit,

Καὶ νέκυν οὐ μίμνοντα λιθώδεϊ θῆκε χαμεύνῃ, etc.

Vide hanc in rem plura, apud Salmas. laudar. Exercit. ad Solin. p. 1205. et seqq. Addo saltem, huiusmodi Lectos suos gradus habuisse, uti observat Barthius ex Stat. Theb. l. 6. v. 56. et seqq. ubi de Palaemone elato loquens poeta, imo loco stramenta; altero gradu contexta gramina et flores in aggerem aggestos, tertium ordinem constructum pretiosis odoribus aliisque rebus maioris sumprûs fuisse, ait:

—— ima virent agresti stramina cultu,

Proxima gramineis operosior area sertis,

Et picturatus morituris florthus agger.

Tertius assurgens Arabum strue tollitur ordo,

Eoas complexus opes ———

Et summo rogo imponi consucvisse; uti de Patroclo Hom. ait Il. ψ.

Ε᾿ν δὲ πυρῇ ὑπάτῃ νέκρον χίσαν ἀρνύμενοι κῆρ.

Quam rem elegante picturâ spectandam dedit Iust. Lips. libris de Gladiatoribus adiectâ etc. Vide quoque hîc passim.